اگزاست فن

اگزاست فن یا همان هواکش صنعتی (و همچنین مدلهای کم ظرفیت‌تر خانگی)، گونه ای از تجهیزات هستند که با اعمال فشار منفی و عملکرد مکندگی، هوای داخلی و راکد محیط را به بیرون منتقل می‌کنند. روشی که کاملاَ ایمن بوده و به‌سادگی به جابجایی هوا و تنفس بهتر کمک میکند. نصب انواع اگزاست فن آکسیال، سانتریفیوز و… البته فقط صرفاَ برای جابجایی هوای راکد و تازه صورت نمی‌گیرد. بلکه بوهای نامطبوع و گازها نیز از طریق کانالهای مربوطه خارج میگردد و دمای محیط نیز کاهش می‌یابد.

ویژگی جالب توجه هواکش‌های صنعتی، قابلیت نصب آنها در انواع کاربریهای سبک و سنگین: مسکونی، تجاری، اداری، صنعتی و تولیدی، نیروگاهی، اماکن درمانی و… می‌باشد. به‌همین دلیل انواع اگزاست فن‌ها را با ظرفیتهای هوادهی متنوع، مدل نصب مختلف و طراحی متفاوت زاویه پره‌ها و پرتاب هوا، طراحی می‌کنند. این محصولات با توجه به خارج‌سازی هوا و دود از محیط، با نام اگزوز فن نیز شناخته میشوند.

مکانیزم عملکرد اگزاست فن

نحوه عملکرد اگزاست فن یا همان هواکش صنعتی، چندان پیچیده نیست. بمنظور به گردش درآمدن فنها برای مکش جریان هوای فضای داخلی، بایستی انرژی از سوی الکتروموتورها به پروانه‌ها منتقل شود. بطوریکه با حرکت فنها، از طریق حلزونی این تجهیزات، جریان هوای القایی به پروانه‌ها می‌رسد. بدینگونه عملیات جابجایی هوای فضای درونی به محیط بیرونی صورت می‌پذیرد.

عملکرد و کارکرد اگزاست فنها، البته میتواند در مدلهای مختلف این تجهیزات متفاوت باشد. بعنوان مثال در مدلهای محوری، جریان هوای خروجی داخلی به سادگی خارج میشود. اما در رابطه با نوع عملکرد مدلهای سانتریفیوژی میتوان گفت:

در اگزاست فن سانتریفیوژ، انرژی ساطع‌ شده از الکتروموتور به پروانه‌ها، بصورت گریز از مرکز می‌باشد. علاوه بر نوع انتقال انرژی سانتریفیوژی یا همان گریز از مرکز، زاویه‌ی پره‌های فن نیز در نحوه عملکرد هواکش سانتریفیوژ تأثیر دارند. (زاویه‌های متفاوت خم به جلو و خم به عقب)

غالباَ پس از ورود هوای راکد به داکتها، فشار افزایش یافته و به خارجسازی پرسرعت‌تر هوا کمک میکند. مجراهای طولانی و پرپیچ و خم، میتواند افت فشار سیستم را رقم بزند!.

الزامات نصب اگزاست فن در خانه

یکی از کاربردهای کلاسیک برای اگزاست فن، نصب آن در فضاهایی مانند آشپزخانه یا حمام است. این مکان‌ها معمولاً سرشار از بخار بوده و بخارها می‌توانند باعث ایجاد کپک شوند که مطلوب نیست. بنابراین میتوان از یک هواکش آکسیال یا سانتریفیوژ برای تخلیه هوای گرم و مرطوب به محیط بیرون استفاده کرد. در محیط بیرون نیز این هواهای متراکم، به طور بی ضرری پراکنده خواهند شد.

اگزاست فن‌ها همچنین میتوانند بوهای حاصل از آشپزی را به بیرون هدایت کنند تا بوهای نامطبوعی در داخل خانه باقی نماند. علی الخصوص در هنگام پخت غذاهای دودی. همچنین برای کنترل دما، میتوان از یک فن خروجی در ماه‌های گرم استفاده کرد تا هوای گرم را به بیرون هدایت کند و فشار منفی تعویض هوا را در داخل خانه ایجاد کند. درحقیقت با این امر، این جریان هوای داخلی با جذب هوا از بیرون تقویت شده و خنک‌تر بودن هوای بیرون، موجب میشود تا دمای فضای داخلی نیز به سادگی کاهش ‌یابد.

نکته: علیرغم کمک به متعادلسازی دما، به هیچ عنوان نمیتوان تجهیزات اگزوز فن را در رده‌ی انواع تجهیزات سرمایشی و گرمایشی (رادیاتور، کولر، وی آر اف و…) قرار داد.

تفاوت اگزاست فن مدرن و فنهای قدیمی

پیشتر و در خانه‌های قدیمی، شیوه‌ی استفاده از فنها و جابجایی هوای محیط متفاوت بود. این عمل به دو شکل صورت می‌گرفت:

• خانه‌هایی که دارای پنجره‌های روبرویی و کوران هوای مناسب بودند، از فنهایی استفاده میکردند که ابتدا هوای تازه را به محیط خانه می‌آورد. سپس با باز نمودن پنجره‌ها، هوای متراکم و اصطلاحاَ پخته‌شده به سمت خارج، تخلیه میشد.
• همچنین خانه‌هایی نیز که کوران مناسبی نداشتند، تنها از فنهای فشار مثبت و دمنده‌ی یک‌سویه استفاده می‌کرند.

امروزه اما با نصب اگزوز فن با فشار منفی و قابلیت خارج سازی هوای راکد فضاهای داخلی، جابجایی هوا راحت‌تر انجام می‌شود. بهینه سازی مناسب انرژی، یکی دیگر از فواید استفاده از هواکش‌های اگزاست می‌باشد.

طبقه بندی انواع اگزاست فن

انواع هواکش صنعتی یا اگزوز فن را میتوان بر اساس مدل پروانه‌ی تعبیه شده، به دو دسته‌ پراستفاده‌ی:

• اگزاست فن سانتریفیوژ
• و مدل محوری (axial)،

تقسیم بندی نمود. البته بطورکلی و بر اساس شکل طراحی، نوع نصب و عملکرد، میتوان هواکش‌های صنعتی را در 6 گروه:

• مدلهای محوری
• سانتریفیوژی (گریز از مرکز)
• رادیال
• پشت بامی
• قارچی (شکل قارچ مانند)
• و اگزوز فن سقفی

دسته بندی کرد.

اگزاست فن سانتریفیوژ

مدلهای اگزاست فن سانتریفیوژی یا حلزونی، بعنوان محبوبترین و پرتقاضاترین نوع هواکش‌های صنعتی شناخته میشوند. ظرفیت هوادهی در این تجهیزات بسیار گسترده و برای کاربریهای سبک و سنگین مختلف، مناسب می‌باشد. به‌همین دلیل میتوان گفت که:

اگزاست فن سانتریفیوژی به جهت کارکرد در کاربریهای با فشار استاتیکی زیاد، تولید و ابداع شده‌اند. نیروی القایی از موتورهای این تجیهزات، به صورت گریز از مرکز میباشد.

نحوه عملکرد این دستگاه‌ها شدیداَ به شکل دستگاه وابسته است. بطوریکه شکل خاص مدل‌های سانتریفیوژی موجب میشود تا هم از افت فشارهای حاصل از زاویه‌های متفاوت مجراها جلوگیری شود. و هم جریان هوای خروجی (مکیده شده)، بطور عمود بر محور پره‌ها حرکت کند تا با قدرت و توان بیشتری تخلیه گردد. البته پس از ورود، این جریان هوای مکیده‌شده، هم‌محور با پروانه‌ها به گردش در می‌آید. درنتیجه با دوران پیدا کردن و دریافت انرژی جنبشی بیشتر، موجب افزایش فشارهای استاتیکی می‌گردد. نهایتاَ نیز با ایجاد فشارهای موردنیاز، هوای مکش‌شده به بیرون هدایت میشود.

هواکش صنعتی سانتریفیوژ حلزونی، خود به دو مدل:

• هواکش‌های یکطرفه
• و اگزوز فن دو طرفه

تقسیم میشود. سر و صدای کم، گستردگی مدل و سایز و ابعاد، ایجاد فشار بالا، مقاومت محیطی چشمگیر و…، همه و همه از جمله مزایای هواکش‌های سانتریفیوژی بشمار می‌روند.

تفاوت هواکش سانتریفیوژ یکطرفه و دو طرفه

1) اگزاست فن سانتریفیوژ یکطرفه

پیش از هرچیز بایستی بدانید که مدلهای سانتریفیوژی یکطرفه به دو مدل:

• هواکش صنعتی بکوارد (خم به پشت)
• و مدلهای فوروارد (خم هواکشی به جلو)

تقسیم بندی میشوند. همانگونه که از نام این تقسیم بندی‌ها پیداست، این تجهیزات با دو مدل متفاوت مکش هوا، هوای راکد محیط‌ها را به بیرون انتقال می‌دهند. اگزوز فن‌های یکطرفه تنها از یک سو به تخلیه‌ی هوای فضاهای عمومی مانند: اماکن درمانی، سالنهای سینما و همایش، منازل مسکونی، ادارات و فضاهای تجاری، واحدهای صنعتی کوچک و… اقدام می‌کنند.

2) اگزاست فن دو طرفه سانتریفیوژ

جهت پوششدهی نیازهای گسترده‌ی هوادهی در کاربریهای صنعتی سنگین، اگزوز فنهای یکطرفه جوابگو نخواهند بود. بنابراین بایستی به سراغ انواع هواکش صنعتی دوطرفه سانتریفیوژ برویم. تجهیزاتی که قادرند از دو سمت هوای آلوده‌ی محیطهای سنگینی را به سوی خود هدایت کنند. استفاده از این دستگاه‌ها به دو منظور کلی صورت می‌پذیرد:

• بعنوان تجهیزات جانبی برای کارایی بیشتر خطوط هواسازها
• نصب تک (منفرد) برای جابجایی هوای محیط‌ها.

همچنین غالباَ 3 ویژگی مهم برای مدلهای دوطرفه اگزاست فن سانتریفیوژ ذکر میشود.

1. مقاومت بسیار بیشتر در برابر فشار؛ در مقایسه با مدلهای یکطرفه.
2. حجم هوادهی گسترده‌ی هواکش صنعتی سانتریفیوژ دو طرفه.
3. و استفاده از الکتروموتورهای شدیداَ مقاوم در برابر جرقه‌ها و حتی انفجار. (کلاسهای تولیدی ضدانفجاری)

انواع اگزاست فن سانتریفیوژ

اگزوز فن‌های سانتریفیوژی را میتوان در ترکیب با ساختارهای مختلف، طراحی و تولید نمود. برخی از مهمترین مدلهای ترکیبی انواع هواکش سانتریفیوژ صنعتی عبارتند از:

• اگزاست فن سانتریفیوژ یوتیلیتی

یکی از مدلهای پرکاربردیست که از استفاده‌های محدود (مانند منازل، واحدهای تجاری و اداری) گرفته تا هوادهی‌های گسترده (صنایع و کارخانه‌ها)، قابلیت نصب دارند. حتی اگر این کاربریها در معرض میزان رطوبت چشم‌گیر و تماس با سیالات اسیدیته متعددی باشند. اینگونه اگزاست فن‌های سانتریفیوژ یوتیلیتی، هوادهی تا دویست هزار متر مکعب در ساعت و تا فشارهای تا 3.5 K/P را پشتیبانی می‌کنند.

متریال بدنه: استیل، پی وی سی، ورقهای فولاد و گالوانیزه‌ی گرم.

• اگزوز فن سانتریفیوژی دوبل

باتوجه به ظرفیت هوادهی بالای هواکش دبل، بمنظور تخلیه‌ی هوای کارخانجات سنگین و تجهیزات جانبی سیستمهای تهویه مطبوع بکار گرفته میشوند. میزان هوادهی این سیستمها تا 400.000 متر مکعب در ساعت و تا فشار 3.5 پاسکال می‌باشد.

متریال بدنه: غالباَ ترکیبی از ورقهای گالوانیزه‌ای گرم و فولاد.

• اگزاست فن فشار بالای سانتریفیوژ

بدلیل فشارپذیری زیاد اینگونه دستگاه‌ها، نصب اگزوز فن سانتریفیوژ فشار بالا برای نیروگاه‌ها و پالایشگاه‌های پتروشیمی، گزینه ای ایده آل بشمار می‌آید. حجم هوادهی این هواکش‌ها فقط تا 25.000 متر مکعب بر ساعت است. اما تا فشار 20 K/P را پشتیبانی میکنند که کمیّت قابل توجهیست.

جنس بدنه: استیل 316، آلومینیوم، فولاد و ورقهای گالوانیزه‌ای.

• هواکش رادیال سانتریفوژی

حجم هوادهی این سیستمها نیز بسیار قابل توجه بوده و عدد 240.000 متر مکعب بر ساعت را ثبت می‌نمایند. اما تفاوت اصلی اگزاست فن سانتریفیوژ رادیال در استفاده از پروانه‌های با گردش شعاعیست. درحالیکه مدلهای پیشین غالباَ از پره‌های: فوروارد یا بکوارد استفاده میکنند. باتوجه به:

1. حجم هوادهی زیاد و
2. پشتیبانی از فشارهای تا 12 کیلوپاسکال،

نصب این اگزوز فن‌ها در صنایع رنگرزی، تولید کاغذ و… بسیار کارآمد می‌باشد.

جنس بدنه: همانند مدلهای پیشین.

اگزاست فن محوری آکسیال

مدل‌های اگزاست فن آکسیال به جهت نصب بر روی دیوار، گزینه‌ی مناسبی می‌باشند. قدرت سیستم هوادهی این دستگاه‌ها با توجه به نصب دیواری آنها، پایین است. درنتیجه برای کارکردهایی با میزان افت فشارهای استاتیکی زیاد، قابل استفاده نیستند!!.

در رابطه با ویژگیهای ساختاری این نوع هواکش‌های صنعتی، توجه به موارد زیر الزامیست:

• همانگونه که عنوان شد، اگزاست فن آکسیال دارای سیستم هوادهی پرظرفیتی نمی‌باشد. بنابراین حدود ظرفیت مکش هوا در این دستگاه‌ها، بین 40 الی 105 هزار مترمکعب در ساعت خواهد بود.
• فشار استاتیکی قابل تحمل در اگزوز فن محوری (آکسیال) کمتر از مدلهای سانتریفیوژی و بیشتر از مدلهای قارچی است.
• معمولاَ کلاس حفاظتی انتخابی برای موتور این دستگاه‌ها، IP54 است. انتقال انرژی از سوی این الکتروموتورها به پروانه‌ها، از طریق سیستم تسمه- بولی انجام می‌پذیرد.
• اختلاف فشار در اگزوز فن‌های آکسیال، پایین است. البته بایستی توجه داشت که فشار پرتاب و خارج‌سازی جریان هوا نیز در این دستگاه‌ها کم می‌باشد.
• میزان آلودگی صوتی در اگزوز فن‌های آکسیال (Axial Exhaust Fan) بسیار کم است.

نکته: هواکش صنعتی آکسیال برای نصب بر روی پنجره‌ها نیز گزینه ای ایده آل محسوب میشوند.

هواکش صنعتی قارچی

نامگذاری اگزاست فن قارچی به دلیل شباهت زیادشان به فرم قارچ‌ها، انجام شده است. پشت بامها، یکی از مهمترین نقاط نصب این اگزوز فن‌ها بشمار می‌رود. به‌همین دلیل از مکش هوا و ظرفیت هوادهی مناسبی (از 185 تا 30000 سی اف ام) برخوردار هستند. عدد ثبت‌شده برای میزان فشار استاتیکی هواکش‌های قارچی نیز معادل 3 تا 107 خواهد بود. (گونه ای از هواکش‌های یوتیلیتی هستند)

هواکش صنعتی سقفی

انواع اگزاست فنهای سقفی بخصوص برای فضاهای آشپزخانه‌‌ای و به جهت نصب در سقف مورد استفاده قرار میگیرند. مدلهای اگزوز فن سقفی یا روفتاپ را باید در نقاط خاص تعیین‌شده و بر اساس فواصل مناسب نصب نمود. زیرا مکش هوای کهنه توسط این تجهیزات بصورت موضعی خواهد بود.

پایین بودن درصد اتلاف انرژی توسط این دستگاه‌ها، یکی از مزایای مهم اگزاست فن سقفی محسوب میشود.

اگزاست فن پشت بامی یا یوتیلیتی

مدلهای اگزاست فن یوتیلیتی هم بصورت موضعی و هم بصورت تخلیه‌ی هوای جمعی، مورد استفاده قرار میگیرند که بسیار نیز پرکاربرد هستند. زیرا هم عملکرد پربازدهی دارند و هم فضای کمتری اشغال میکنند. بدین صورت که اکثر کانال کشی و تجهیزات آن بر روی پشت بامها نصب میشود.

استفاده از این اگزوز فن‌های یوتیلیتی (Utility Exhaust Fan) در مناطق شمالی کم کاربردتر است. چراکه سقفها در این اقلیم‌ها صاف نیستند و محب نصب مناسبی برای این تجهیزات مهیا نخواهد بود.

اگزاست فن کانالی چیست؟

غالباَ اگزاست فن‌های کانالی از نوع سانتریفیوژی طراحی و تولید میشوند و پشتیبانی فشار استاتیکی چندانی ندارند. اما بطور ویژه ای برای مجراها و کانال‌کشی‌های طولانی، موثر عمل میکنند. حجم هوادهی این تجهیزات معمولیست و تا چهل هزار بر متر مکعب ثبت میشود. عملکرد هواکش سانتریفیوژ کانالی در محیطهای شرجی و با رطوبت زیاد، کاملاَ مناسب است.

تفاوت تهویه هوای موضعی و جمعی اگزوز فن

چنانچه عملیات تهویه هوا بصورت جمعی مدنظر باشد، باید در نقاط و فاصله‌های معینی اگزاست فن آکسیال و سانتریفیوژ نصب شود. البته بطورکلی بهتر است از شیوه تخلیه و مکش هوای موضعی بهره گرفته شود. زیرا پیش از آنکه هوای راکد و اصطلاحاَ خفه‌شده در تمامی نقاط توزیع شود، توسط هواکش‌های صنعتی موضعی مکیده شده و به محیط بیرون انتقال می‌یابد.

محصول پیشنهادی: چیلر

اجزای تشکیل دهنده اگزاست فن

تجهیزات اگزاست فن از قطعه‌ها و اجزای تشکیل دهنده متعددی شکل گرفته‌اند. مهمترین قطعات اگزوز فن‌ها به شرح ذیل می‌باشد:

• پروانه‌ها یا فن. (علاوه بر جنس پروانه، زاویه‌ی پره‌ها نیز از اهمیت بالایی برخوردار می‌باشد. زیرا جهت مکش اگزوز فن (بک‌وارد، خم جلو و…) را مشخص میکند).
• الکتروموتور. (دینام‌ها با ایجاد نیروی الکتریکی، به چرخش مکانیکی فنها کمک میکنند تا عملیات جابجایی هوای محیط صورت پذیرد. کلاس حفاظتی، ضدانفجار بودن یا ضدجرقه بودن، مدل انسن‌کرون و سنکرون موتور و…، موارد مربوط به انتخاب صحیح این قطعات هستند که باید هنگام خرید، لحاظ گردد)
• واحد انتقال نیرو. (سیستمهای انتقال نیرو و قدرت، معمولاَ از میان این سه گزینه انتخاب میشوند. 1) دایرکت کوپل 2) تسمه بولی دایرکت درایو و 3) تسمه با اتصالات gearbox).
• هوزینگ. (ساختار هوزینگها در اگزاست فن سانتریفیوژ شبیه به یک حلزون است. همین ساختار حلزونی موجب میشود تا هم پروانه‌ها به خوبی در مقابل آسیبها، کاور شوند. و هم کار هدایت جریان هوای راکد، به بهترین نحو انجام گیرد).
• یاتاقان. (بعنوان ساپورتر الکترموتورها، شفت مرکزی و اجزای هوزینگ‌ها بکار گرفته میشود).
• کانالهای دایره‌ای. (طراحی این کانالهای خارجسازی جریانی هوای راکد، میتواند بصورت غیر دایره‌ای نیز باشد. اما بیاد داشته باشید که:

طراحی این کانالهای اگزاست فن به صورت دایره، هم حجم آلودگی صوتی حاصل از حرکت مکانیکی را کاهش می‌دهد. و هم با افزایش حجم عبور هوا، تا حد زیادی از افت فشارهای استاتیکی هواکش صنعتی، کاسته میشود.)

• تکانه‌گیر. (با کاهش تکانه‌های حاصل از حرکت و انتقال انرژی مکانیکی، به افزایش عمر قطعات و بخصوص دینام کمک میکند)
• بدنه
• پره‌ها. (بخشی از ساختار پروانه‌ها)
• هاب.

جنس بدنه اگزوز فن

جهت ساخت انواع اگزاست فن‌های سانتریفیوژ، آکسیال و…، متریالهای مختلفی برای بدنه و هوزینگ در نظر گرفته میشود. مهمترین متریالهای مورد استفاده در هواکش‌های صنعتی عبارتست از:

• اگزوز فن با بدنه ورقهای فولادی: وزن زیاد و مقاومت کم در برابر اکسیداسیون، مهمترین عواملیست که موجب شده تا کارفرمایان کمتری به خرید هواکش صنعتی ورق فولادی علاقه داشته باشند. البته مشکل زنگ زدگی این متریالها را میتوان با ایجاد لایه‌های پوششی بدنه، تا حدود زیادی برطرف نمود. قیمت ساخت این هواکش‌ها بخصوص در مدلهای محوری، نسبتاَ مناسب است. رنگهای پودری الکترواستاتیک نیز گاهاَ برای پوششدهی مناسب ورقها، بکار گرفته میشوند.
• هواکش صنعتی استیل: گرچه استیل در برابر زنگ زدگی و عناصر شیمیایی و اسیدی کاملاَ مقاوم است. ولی هزینه‌های تولید اگزوز فن با بدنه و هوزینگ استیل، بسیار افزایش می‌یابد!.
• اگزاست فن گالوانیزه: بیشترین تقاضای خرید در میان انواع هواکش‌ها، مربوط به مدلهای گالوانیزه ای می‌باشد. چه در تیپ‌های سانتریفیوژ و چه در تیپ‌های آکسیال. (وزن نسبتاَ خوب، مقاومت بدنه و قیمت ارزان)
• فن اگزاست‌های فایبرگلاس: در زمره‌ی مستحکم ترین و گرانترین متریالهای بدنه و هوزینگ هواکشها جای دارند. مجموعاَ میتوان گفت که متریال فایبرگلس، کاملاَ در برابر ضربه، واکنشدهی شیمیایی، عناصر خورنده، اکسایش و… مقاوم می‌باشد.
• پی وی سی: متریالهای شدیداَ سبک و با قیمت مناسبی هستند. اما اگزاست فن‌های پی وی سی با محدودیتهای دمایی، ماندگاری پایین، واکنشدهی شیمیایی و… مواجه هستند!.

نکته: غالباَ اگزاست فنهای سایز کوچک سانتریفیوژ از جنس پلیمرهای پلاستیکی کامپکت، تولید میشوند. این درحالیست که در سایزهای بزرگتر اگزوز فن و با افزایش ظرفیت هوادهی انها، از متریالهای ورقهای فولادی و آلومینیوم برای بدنه و هوزینگ استفاده میشود.

موارد استفاده اگزاست فن

کاربردهای اگزاست فن‌ها بسته به نوع عملکرد، موقعیت نصب و ظرفیت هوادهیشان، بسیار متنوع و گسترده میباشد. اصلی ترین موارد استفاده انواع هواکش صنعتی، عبارتست از:

• خارجسازی هوای راکد، پردود و آلوده پارکینگها
• نقش کمکی یا محوری برای سیستمهای تهویه مطبوع
• خارج نمودن دودهای اتاقهای استعمال دخانیات
• واحدهای صنعتی دارای کوره که دارای فضاهای دائماَ گرم و هوای پخته شده ای هستند.
• آشپزخانه‌ها و سرویس‌های بهداشتی ادارات، منازل مسکونی و واحدهای تجاری
• کارگاه‌های سنگ تراشی سربسته؛ و کارخانجات فرآوری سنگ طبیعی و مصنوعی
• کارگاه‌های برشکاری چوب
• واحدهای رنگرزی
• صنایع تولید مواد شیمیایی و آزمایشگاه‌های مربوط به آن.
• افزایش کارایی سیکل‌های هواسازی فضاها در اماکن درمانی. (علی الخصوص بخش‌های اورژانس، بستری و بخشهای عفونی)
• فضاهای سربسته‌ی پالایشگاه‌های پتروشیمی

محصول پیشنهادی: پرده هوا

دستور العمل و نکات نصب اگزاست فن

نکات مربوط به نصب اگزاست فن سانتریفیوژ و هواکش آکسیال بسیار گسترده است. اما با توجه به اینکه تشریح تمامی این نکات از حوصله‌ی این مطلب خارج است، به ذکر نکات کلیدی و اساسی نصب اگزوز فن بسنده خواهیم کرد:

• پیش از نصب و راه‌اندازی هواکش صنعتی، برق را قطع نموده و سیم کشی‌های انشعابی را بررسی نمایید.
• قطع بودن برق در هنگام سرویس و تعمیرات این دستگاه‌ها نیز ضروریست.
• هنگام نصب اگزاست فن آکسیال، بایستی دستگاه را به خوبی در دیواره‌ی موردنظر مستحکم کنید. همچنین توصیه میشود از قطعه لرزشگیر استفاده کنید. این درحالیست که هواکش‌های سانتریفیوژ بصورت کارخانه ای دارای قطعه‌ی لرزش‌گیر فابریک هستند.
• بیاد داشته باشید که کاورینگ دستگاه فقط مخصوص شرایط نگهداری در انبار است. بنابراین دستگاه راه اندازی شده و بخصوص الکتروموتور آن را کاور نکنید. زیرا موجب داغ شدن اگزوز فن و افزایش احتمال حریق میشود!!.
• سطوح زیرین هواکش سانتریفیوژ و آکسیال را کاملاَ تخت و صاف درنظر بگیرید. درغیر این صورت، عملکرد بالانس پروانه‌ها رفته رفته دچار خلل میشود.
• نصب فن‌های سانتریفیوژ بلحاظ رعایت فاصله‌های استاندارد راحت‌تر است. زیرا هیچگونه محدودیتی برای نصب آن وجود ندارد. اما برای نصب اگزاست فنهای آکسیال حتماَ باید کف فن از زمین، 50 cm و فاصله آن نسبت به دیوار جانبی، بین 85 الی 95 cm باشد.
• توصیه میشود فنها در فاصله‌های مشخصی از یکدیگر جانمایی شوند. زیرا هنگام مکش موضعی، شعاع عملکردی برای پوششدهی فضاها، بخصوص فضاهای بزرگ رعایت میشود.
• ترتیب فاز را در هنگام نصب اگزوز فن کنترل نمایید. چراکه درصورت اشتباه در ترتیب‌های فاز، تیغه‌ها خلاف جهت به گردش درمی‌آیند و دستگاه دچار آسیب خواهد شد!.

نکته: برای برخی کاربری‌های ضروری مانند فضاهای آلودهی بیمارستانی، میتوان با خرید دیزل ژنراتور، برای تأمین برق اضطراری تجهیزات تهویه مطبوع اقدام نمود.

اصول نگهداری اگزاست فن

رعایت دستور العمل‌های نگهداری اگزاست فن، بدون شک موجب طول عمر بیشتر و افزایش راندمان این هواکش‌های صنعتی میشود. بطوریکه تجربه نیز نشان داده که نگهداری صحیح از این تجهیزات، تا چه حد میتواند در کاهش نیاز به تعمیرات، موثر باشد. برخی از اصلی ترین نکات در این زمینه، به شرح زیر خواهد بود:

• به بلبرینگهای اگزوز فن، به خوبی گریس و روغنهای مربوطه را بمالید. این مسئله باعث کارکرد روانتر این قطعات و اجتناب از شکستگی آنها میشود.
• اگر نیاز به انبار نمودن موقت یا خاموش سازی طولانی اگزاست فن‌ها دارید، حتماَ هر 7 الی 8 روز یکبار، پروانه‌ها را بصورت دستی به گردش درآورید. چراکه این حرکت، مانع از توده‌ای شدن گریسها میشود. و ضمناَ روغن را به خوبی در سطح قطعات دستگاه پخش میکند.
• چک کلی قطعات و نوع عملکرد دستگاه را در برنامه کاریتان قرار دهید. مسلماَ به هر میزان که استفاده‌ی بیشتری از دستگاه داشته باشید، بایستی بازه‌های زمانی بازدید را نزدیکتر کنید.
• ممکن است به هر دلیلی اگزوز فن خریداری شده‌تان بی کیفیت باشد (همراه با طراحی کم دقت). لذا جهت اطمینان خود، قبل از نصب اصلی هواکش سانتریفیوژی و محوری، پروانه‌ها را با دست به‌گردش درآورید. (قطعات باید بدون مشکل و گیرکردن به هم، بچرخند)
• هروقت کارتان موقتاَ با دستگاه تمام شد، آن را خاموش کنید. (بمنظور استراحت هواکش صنعتی، افزایش طول عمر قطعات و بهینه سازی مصرف انرژی)
• هواکش را به آرامی به محل نصب انتقال داده و با دقت نصب کنید. زیرا وجود تکانه‌ها و لرزشهای پیاپی، میتواند قطعات داخلی، بخصوص بلبرینگها و پروانه‌ها را با نقص روبرو سازد!!.
• چنانچه نیاز به انبارسازی موقت هواکش‌های صنعتی داشتید، این تجهیزات را در فضاهای سربسته، به دور از اشعه‌های مضر و با کاورینگ مناسب، نگهداری نمایید.

قیمت اگزاست فن

بطورکلی قیمت اگزاست فن‌ها را میتوان بر اساس مدل عملکردی، جنس بدنه، ظرفیت هوادهی و سایز انتخاب نمود. بعنوان مثال توجه داشته باشید که:

قیمت اگزاست فن سانتریفیوژ گالوانیزه معمولی سایز 13 در بازار، در حدود 1.400.000 تومان تخمین زده میشود. این درحالیست که مدلهای سانتریفیوژ گالوانیزه ای با بولی تسمه و سایز 560، با قیمت 18.800.000 تومان عرضه میشوند.

بنابراین در تعیین نهایی هزینه‌ها، عوامل متعددی را بایستی در نظر داشت. جهت درک بیشتر این مسئله، بهتر است یکبار تمامی پارامترهای موثر بر قیمت هواکش صنعتی را از نظر بگذرانیم:

• نوع مدل اگزوز فن. (سانتریفیوژ، آکسیال، پشت بامی، سقفی و…)
• جهت هوادهی هواکش صنعتی سانتریفیوژ؛ شعاعی، بکوارد یا فوروارد. (بعنوان مثال تعداد پره‌های داخلی در سیستمهای بک وارد بیشتر است و درنتیجه گرانتر خواهند بود.)
• ظرفیت هوادهی. (باتوجه به بالاتر بودن ظرفیت هوادهی در مدلهای سانتریفیوژی، اینگونه اگزوز فن‌ها گرانتر از مدلهای آکسیال هستند).
• سایز و تعداد پروانه‌ها. (تعبیه‌ی پروانه‌های با سایز بزرگتر، هزینه‌های ساخت بیشتری را نیز در پی خواهد داشت)
• جنس پروانه‌ها. (پروانه‌ها را میتوان از متریالهای مختلفی (پلی آمید، فایبرگلاس، INDOLA و آلومینیومی) ساخت).
• میزان بالانس‌های دینامیکی و استاتیکی پروانه‌ها
• کلاس فشاری. (میزان تحمل فشار)
• جنس بدنه
• ضخامت بدنه
• متریال ساخت هوزینگ
• سایز و ابعاد و اندازه
• امکان بکارگیری در انواع کاربریها
• قدرت و برند الکتروموتور
• برند سازنده و تغییرات مداوم قیمت ارز
• نحوه انتقال نیرو از الکتروموتورها. (تسمه بولی، دایرکت کوپل و…)
• کلاس حفاظتی قطعات دستگاه

استفاده از الکتروموتور ساده یا الکتروموتورهای ضدانفجار و ضدجرقه نیز در تعیین نهایی قیمت اگزاست فن موثر خواهد بود. جهت دریافت قیمت بروز هواکش صنعتی و کسب مشاوره‌های تخصصی، امکان ارتباط با مهندسین فنی مجموعه هلدینگ برتر (https://holding-bartar.com) از طریق شماره‌های زیر میسر است.

سوالات متداول هواکش‌های صنعتی

1. آیا اگزاست فن باید به جای سیستم تهویه مطبوع نصب شود؟

استفاده از اگزوز فن میتواند جایگزینی برای تهویه مطبوع یا مکملی برای سیستم تهویه مطبوع باشد.

2. گستردگی نصب اگزاست فن‌های آکسیال بیشتر است یا سانتریفیوژی؟

بیش از 85% این محصولات، از نوع سانتریفیوژی (گریز از مرکز) تولید میشوند.

3. کدام هواکش صنعتی برای محیطهای با رطوبت زیاد مناسب می‌باشد؟

اگزاست فنهای آکسیال یا محوری، علاوه بر فضاهای با درصد رطوبت بالا، برای محیطهای دارای عناصر خورنده نیز مناسب می‌باشند. برخی از مدلهای اگزوز فن سانتریفیوژ نیز عملکرد قابل توجهی در محیطهای شرجی دارند.

4. محافظت از الکتروموتور اگزوز فن چگونه است؟

جهت محافظت از الکتروموتورها هم از پوشانیدن آنها توسط کاور، پرهیز نمایید. و هم از فیوز متناسب برای عدم آسیب موتورها در زمان واردآمدن آمپرهای زیاد، بهره بگیرید. (حتی الامکان آب نیز نباید وارد این قطعه شود)

5. کانال کشی دایره ای بهت است یا چهارگوش؟

داکتها یا کانالهای با مقطع دایره، عملکرد مناسبتری در قیاس با کانالهای 4گوش دارند. زیرا با افزایش سرعت هوا در مجراها، عملیات تخلیه‌ی هوای راکد با سرعت بیشتری انجام می‌گیرد. همچنین نشت نیز در این مقاطع دایره‌ای کمتر بوده و میزان فشار استاتیک درونی کمتر خواهد بود.