لوله فلزی

به طور ساده می‌توان گفت لوله، استوانه ای است تو خالی که ابتدا و انتهای آن باز می‌باشد. لوله دارای سطح مقطع دایره ای شکل می‌باشد که جنس آن می‌تواند از مواد مختلفی همچون پلاستیک، فولاد، پی وی سی، استیل، آلومینیوم، مس و… باشد. در این بین لوله‌های فلزی و لوله پلی اتیلن از متداول ترین لوله‌ها می‌باشند که جهت جابه جایی و انتقال سیالات به کار می رود. معمولاً لوله‌های مورد استفاده در لوله کشی صنعتی از جنس لوله‌های فلزی می‌باشد. این لوله‌ها به خاطر استحکام زیاد و مقاومت بالا دربرابرحرارت از بهترین موارد در فرایندهای صنعتی، نیمه صنعتی، پالایشگاهی و نیز نیروگاهها می‌باشند.

انواع لوله‌های فلزی

• لوله چدنی
• لوله آهنی
• لوله فولادی

لوله‌های چدنی

لوله‌های چدنی از قدیمی ترین لوله‌هایی می‌باشد که در صنایع مختلف جهت انتقال سیالات مورد استفاده بوده است. جنس این لوله‌ها از چدن ریخته گری می‌باشد و برحسب نوع کاربرد آنها، انواع و مقدار آلیاژ، شکل و طول لوله و‌ نوع اتصالات با هم متفاوت بوده و اغلب در سیستم لوله کشی فاضلاب استفاده می‌شود.

لوله‌های فلزی نشکن

لوله فلزی نشکن که اصلی ترین کاربرد آن جهت لوله کشی آب آشامیدنی و فاضلاب می‌باشد. لوله‌های فلزی نشکن بطور کلی از پوشش چدن گرافیتی کروی و فلز نشکن تولید می‌گردد. همچنین جهت جلوگیری ازخورندگی حین توزیع سیالات از پوشش ملات سیمانی برای جلوگیری از خورندگی و زنگ زدگی در ساخت این محصول استفاده می‌گردد.

لوله‌های فولادی

لوله‌های فولادی برای اولین بار در اوایل سال 1800 میلادی در صنعت مورد استفاده قرار گرفتند و از آن زمان به بعد به دلیل کارآیی وکیفیت بالا، لوله‌های فولادی به سرعت مورد توجه صنایع مختلف قرار گرفت و پیشرفت خوبی داشت. متریال اصلی این لوله‌ها از فولاد کربن تولید می‌باشد و کاربرد آن در لوله کشی آب و فاضلاب بوده و در زیر خاک قرار می گیرند.

دربچه منهول هم محصولی از جنس چدن که نوعی فلز است می‌باشد. اگر مایل باشید مطالعه کنید.

لوله مانیسمان یا بدون درز seamless pipe

دراوایل قرن 19 میلادی برای نخستین بار یک دانشمند آلمانی به نام مانیسمان لوله ی بدون درز را تولید کرد. این دانشمند فکرش را هم نمی کرد که لوله‌های بدون درزی که تولید کرده بود در مدت زمان کوتاهی در همه دنیا این چنین فراگیر شود و مصرف کنندگان زیادی درسراسر دنیا پیدا نماید. این لوله در اصطلاح علمی به نام لوله سیمی لس یا سیملس یعنی لوله بدون جوش یا بدون درز معروف است. بر این اساس لوله مانیسمان یا لوله بدون درز به آن گروه از لوله‌های فولادی گفته می‌شود که در فرآیند تهیه و تولید آنها از روشهای معمول یعنی جوش فلزات استفاده نمی‌گردد و مواد اولیه بکار رفته در آنها نسبت به سایر لوله‌های فولادی متفاوت است. لوله‌های مانیسمان یا در اصطلاح سیمی لس به صورت اکسترود توسط قالب های مخصوص تولید می‌شود. فرایند تولید لوله مانیسمان به طور کلی به این صورت می‌باشد که در طی مراحل مشخص یک شمش فولادی تبدیل به لوله می‌شود.

مراحل تولید لوله فولادی

در اولین مرحله شمش فولادی را با توجه به اندازه‌های مورد نیاز و نوع سفارش برش می دهند و سپس شمش را داخل کوره‌های داغ قرار می دهند تا به مرحله سرخ شدن برسد. بعد از آن کار گرد کردن وشلیک سمبه به داخل شمش صورت می گیرد. بعد از شلیک سمبه به داخل لوله در صورت نیاز کار تاب گیری انجام می‌گردد. بعد از طی این مراحل وکشش لوله، آن را سرد می‌کنند و مورد تست وآزمایش قرار داده وکار برش به اندازه‌های 6 یا 12متری انجام می‌شود. در نهایت و پایان کار، لوله‌های فولادی بسته بندی می شوند. نحوه بسته بندی بصورت شش ضلعی می‌باشد و با تسمه محکم بسته وآماده بارگیری می‌گردد.

(برش، گرمادهی، پرس، اللنگاتور، سمبه زنی، تاب گیری، جداسازی سمبه، کشش و سرد کردن لوله، تست لوله، کونیک شدن دو سر لوله، پولیش و درنهایت بسته بندی لوله)

لوله‌های مانیسمان در رده‌های مختلفی تولید می‌شود: لوله مانیسمان رده20، لوله مانیسمان رده 40 و لوله مانیسمان رده 80. موارد استفاده از لوله‌های مانیسمان با رده‌های مختلف بسیارمتعدد می‌باشد. از مهمترین موارد می‌توان به استفاده از لوله مانیسمان در خطوط فشارقوی، خطوط هیدرولیک، خطوط نفت و گاز و لوله‌های مانیسمان استیل درصنایع غذایی و دارویی اشاره نمود. لوله‌های مانیسمان یا لوله‌های بدون درز در سایزهای 1/2 اینچ الی 22 اینچ تولید می‌گردد که این لوله‌ها با ضخامتهای 0.3 میلیمتر تا 9 میلیمتربه روش سرد و گرم قابل تولید می‌باشند.

رده لوله فولادی چیست؟

رده لوله در بازار ایران اصطلاحی می‌باشد که اشاره به ضخامت و به وزن لوله دارد، این پارامتر به نوعی همان مقدار اسکجول لوله یا گاهی اوقات معادل شاخص استاندارد ضخامت لوله (شاخص وزنی لوله) است. اسکجول معیاری است که امروزه برای تعیین ضخامت جداره لوله‌ها بیشتر از شاخص وزنی لوله مورد استفاده قرار می گیرد. این معیار در واقع در سال 1939 توسط موسسه استاندارد آمریکا (American National Standards Institute _ ANSI) برای لوله‌های فولادی از سایزهای اصلاح شده لوله‌های آهنی به وسیله کاهش اندکی در ضخامت جداره آن ها (با ثابت نگهداشتن قطر خارجی لوله) استفاده شد، طوری که وزن واحد طول لوله‌ها با وزن لوله‌های آهنی یکسان در نظر گرفته شد.

درحال حاضر و با استفاده از این روش جدید در اندازه گذاری لوله‌های فولادی، امکان انتخاب دقیق­تر هر یک از لوله‌ها بر مبنای الزامات عملکردی مورد نیاز به منظور دستیابی به عملکرد ایمن­تر سیستمهای پایپینگ فراهم شده است. در استفاده از این معیار برای سفارش لوله باید دقت داشت که ممکن است برای قطرهای مختلف، یک رده یکسان معرف ضخامت های متفاوتی باشد.

لوله‌های درزدار یا لوله جوشی

این لوله‌ها ابتدا بصورت ورق های فلزی می‌باشند که با توجه به سایز لوله و نوع کاربری برش می خورند وپس از عبور از غلطکهای نورد به شکل گرد در می آیند و بعد از آن درز لوله جوشکاری می‌شود. جوشکاری لوله‌های درزدار بطور کلی به دو روش انجام میگردد:

1-تولید لوله درزدار به روش جوشکاری بدون الکترود (ERW): لوله‌ها تاسایز 22 اینچ به این روش ساخته می شوند. ماده اولیه این لوله‌ها ورق رولی می‌باشد که پس از عبور از روی غلطک و شکل گیری قسمت مورد نظر که باید به هم متصل شود، بعد از عبور از میدان الکتریکی و ایجاد مقاومت و تولید حرارت، ذوب شده و به یکدیگر جوش می خورند.

2-تولید لوله به روش جوشکاری با الکترود (DSAW): در این روش ساخت نیز ابتدا ورق مورد نظر بعد ازعبور از روی غلطک به شکل دایره در می آید و سپس محل اتصال توسط الکترود جوشکاری می‌شود. جهت جلو گیری از ارتباط مواد مذاب با هوا از الکترود با پودرهای مخصوص استفاده می‌گردد که در اصلاح به این روش تولید لوله، جوشکاری زیر پودری گفته می‌شود.

 لوله گالوانیزه

زمانی که لوله را پس از تولید توسط فلز روی که بصورت مذاب می‌باشد پوشش می دهند حاصل آن میشود لوله‌های گالوانیزه. جنس این لوله‌ها از آهن سفید نورد شده است که درز لوله‌های گالوانیزه توسط دستگاه‌های درز جوش، بهم جوش داده می شوند و سپس لوله را در فلز روی مذاب فرو می برند که عموماً به دو صورت سبک و متوسط تولید می‌گردد.

انواع لوله‌های گالوانیزه

1. لوله‌های فولادی گالوانیزه: لوله‌های گالوانیزه که از جنس فولا تولید می شوند نسب به لوله‌های گالوانیزه آهنی سبک تر و نسبتا براق تر هستند. این لوله‌ها برای انتقال فاضلاب بکار برده می شوند. این نوع لوله‌ها نسبت به نوع آهنی در برابر اسیدها مقاومت کمتری دارند و کلیه اسیدهایی که برای چدن مضر می‌باشند فولاد گالوانیزه را هم خراب می‌کنند.
2. لوله‌های آهنی گالوانیزه: جنس لوله آهنی گالوانیزه از آهن سفید نورد شده می‌باشد که معمولا از رنگ تیره وخاکستری که دارند مشخص می شوند وبه دو صورت سبک و متوسط تولید می گردند. لوله‌های فولادی و آهنی گالوانیزه در شاخه‌های به طول ۶ و12 متری و بصورت دو سر دنده تا سایز ۸ اینچ تولید می شوند. قطر این لوله‌ها معمولاً‌ قطر اسمی است که بزرگتر از قطر داخلی و کوچکتر از قطر خارجی است. البته در بازار، لوله‌ها را بر اساس نمره‌های مشخص نیزمی شناسند. نحوه اتصال لوله‌های گالوانیزه به وسیله دنده پیچی صورت می گیرد و توسط مواد مناسب آب بندی می گردند.

باید توجه داشته باشید که جهت اتصال لوله‌های گالوانیزه از روش جوشکاری استفاده نکنید چون بر اثر حرارت ناشی از جوشکاری و سوختن روکش گالوانیزه (آلیاژ روی) دود غلیظ و سفیدی تولید می‌شود که بسیار مضر می‌باشد و محیط کار را آلوده می نماید و همچنین تنفس آن موجب مسمویت و اشکال در سیستم تنفسی می‌شود.

شاید بخواهید لوله‌های فلزی را با لوله کاروگیت مقایسه کنید.