یخساز قالبی

یخساز قالبی یکی از پرکاربردترین تجهیزات برودتی در صنایع مختلف است که یخ را به شکل قالب های بزرگ و مستطیلی تولید می کند. هر قالب معمولاً 20 تا 25 کیلوگرم وزن دارد و به دلیل حجم و تراکم بالا، دیرتر ذوب می شود. همین ویژگی باعث شده یخ قالبی انتخاب اول برای حمل و ذخیره سازی طولانی مدت در صنایع شیلات، بتن سازی و موکب های مذهبی باشد.

یخساز قالبی چیست؟

یخساز قالبی یک دستگاه صنعتی است که با استفاده از سیکل تبرید و حوضچه آب شور، یخ را در قالب های فلزی یا استیل منجمد می کند. مدت زمان تولید هر سری قالب معمولاً بین 8 تا 12 ساعت است و ظرفیت روزانه دستگاه از 500 کیلوگرم تا 60 تن قابل سفارش می باشد.

این دستگاه به صورت سفارشی ساخته می شود؛ به همین دلیل امکان تولید انبوه و آماده به تحویل وجود ندارد. پس از ثبت سفارش، خط تولید فعال می شود و بسته به ظرفیت، بین 15 تا 40 روز کاری آماده سازی زمان می برد.

قیمت روز یخساز قالبی

جدول قیمت روز یخساز قالبی بر اساس ظرفیت تولید در 24 ساعت:

ظرفیت تولید روزانه	تعداد قالب	قیمت (تومان)
600 کیلوگرم	60 قالب	580,000,000
1,200 کیلوگرم	120 قالب	960,000,000
2,400 کیلوگرم	240 قالب	1,450,000,000
5,000 کیلوگرم	312 قالب	3,900,000,000
10,000 کیلوگرم	400 قالب	5,200,000,000
15,000 کیلوگرم	600 قالب	6,100,000,000
20,000 کیلوگرم	800 قالب	7,000,000,000
30,000 کیلوگرم	1,200 قالب	8,080,000,000
40,000 کیلوگرم	1,600 قالب	9,660,000,000
60,000 کیلوگرم	2,400 قالب	13,800,000,000

جمع بندی: قیمت یخساز قالبی بسته به ظرفیت و تجهیزات بین 580 میلیون تا 13.8 میلیارد تومان متغیر است.

پارامترهای مؤثر بر قیمت یخساز قالبی

1. ظرفیت تولید روزانه: هرچه تناژ تولید بیشتر باشد (از 600 کیلوگرم تا 60 تن در 24 ساعت)، قیمت دستگاه بالاتر می رود.
2. نوع کمپرسور و برند آن: کمپرسورهای اروپایی یا ژاپنی قیمت بیشتری دارند اما عمر و بازده بالاتری ارائه می دهند.
3. سیستم کندانسور (هوایی یا آبی): مدل های آب خنک معمولاً راندمان بالاتر ولی هزینه اولیه بیشتری دارند.
4. جنس و ضخامت بدنه و قالب ها: استفاده از استیل ضدزنگ یا آلیاژ مقاوم در برابر خوردگی قیمت را افزایش می دهد.
5. تابلو برق و سیستم کنترل: وجود PLC یا کنترل دیجیتال پیشرفته باعث گران تر شدن دستگاه می شود.
6. قطعات جانبی و تجهیزات همراه: شامل پمپ ها، شیرآلات، مخازن ذخیره و یخ بر.
7. خدمات پس از فروش و گارانتی: برندهایی با پشتیبانی گسترده و ضمانت نامه معتبر معمولاً قیمت بالاتری دارند.

کاربردهای یخساز قالبی

• صنایع شیلات و ماهیگیری: نگهداری و حمل بهداشتی ماهی و میگو در بنادر و بازارهای عرضه.
• کارخانه های یخ و فروش یخ: تولید یخ در قالب های 20 تا 25 کیلویی برای توزیع عمده.
• کارگاه های بتن و پروژه های عمرانی: استفاده از یخساز قالبی برای کنترل دمای بتن در هوای گرم و جلوگیری از ترک خوردگی.
• موکب ها و هیئت های مذهبی: تأمین یخ بهداشتی در ایام پر ازدحام مثل محرم و اربعین.
• رستوران ها، هتل ها و تالارها: استفاده در سردخانه های مرکزی یا تأمین حجم زیاد یخ برای پذیرایی.
• واحدهای بسته بندی مواد غذایی: خنک سازی سریع محصولات تازه مثل سبزیجات، گوشت و لبنیات.
• شرکت های حمل و نقل سردخانه ای: نگهداری کالاهای یخچالی در مسیرهای طولانی.

مزایای یخساز قالبی

1. تولید یخ در حجم بالا: قابلیت تولید چندین تن یخ در 24 ساعت؛ مناسب پروژه های بزرگ.
2. یخ با ماندگاری بیشتر: قالب های بزرگ دیرتر ذوب می شوند و برای حمل ونقل طولانی مدت ایده آل هستند.
3. دوام و طول عمر یخساز قالبی: بدنه استیل ضدزنگ و قطعات صنعتی باعث کارکرد پایدار در محیط های سخت می شود.
4. مقرون به صرفه بودن در بلندمدت: هزینه تولید هر کیلو یخ در این دستگاه پایین تر از سایر روش هاست.
5. کاربردهای متنوع: از شیلات و بتن ریزی تا موکب ها و رستوران ها.
6. قابلیت سفارشی سازی: امکان طراحی ظرفیت های مختلف و انتخاب نوع کمپرسور یا کندانسور.
7. سهولت تعمیر و نگهداری: دسترسی آسان به قطعات یدکی و خدمات پس از فروش.

محدودیت ها و معایب یخساز قالبی

• ابعاد و وزن زیاد دستگاه: برای نصب نیاز به فضای بزرگ و زیرساخت قوی (برق سه فاز، آب و فاضلاب) دارد.
• زمان بر بودن چرخه تولید: تولید هر قالب یخ ممکن است چندین ساعت طول بکشد.
• حجم بالای یخ: قالب های بزرگ نیاز به دستگاه های خردکن یا نیروی انسانی برای شکستن دارند.
• مصرف انرژی بالای یخساز قالبی: به دلیل ظرفیت زیاد، برق و آب بیشتری نسبت به یخسازهای کوچک مصرف می کند.
• نیاز به اپراتور و نگهداری مداوم: برای تخلیه قالب ها و بررسی عملکرد کمپرسور و کندانسور.
• عدم تناسب برای فضاهای کوچک: رستوران ها یا کافی شاپ های کوچک بهتر است سراغ یخساز حبه ای یا پولکی بروند.
• هزینه اولیه بالا: سرمایه گذاری اولیه خرید یخساز قالبی سنگین است و بیشتر برای واحدهای صنعتی یا پروژه های بزرگ به صرفه می باشد.

قطعات اصلی یخساز قالبی

1. موتور برودتی
   قلب دستگاه است که وظیفه ایجاد سرمایش و گردش مبرد را برعهده دارد. انتخاب ظرفیت موتور باید متناسب با تناژ تولید روزانه باشد.
2. کمپرسور
   در مدل های رفت وبرگشتی یا اسکرو ساخته می شود. برندهای معتبر مثل Bitzer، Bock، Grasso یا Copeland در ایران بیشترین استفاده را دارند. کیفیت کمپرسور مستقیماً روی راندمان و مصرف انرژی تأثیر دارد.
3. کندانسور
   برای دفع حرارت مبرد، در دو نوع هوایی و آبی عرضه می شود. نوع آبی معمولاً برای مناطق بسیار گرم (جنوب ایران یا عراق) پیشنهاد می شود، زیرا راندمان بالاتری دارد.
4. اواپراتور و کویل آب شور
   وظیفه خنک کردن محلول نمک را دارند تا قالب ها به سرعت یخ بزنند. طراحی صحیح کویل ها باعث یکنواختی دمای یخ می شود.
5. وان و حوضچه آب شور
   مخزن اصلی است که قالب های فلزی درون آن قرار می گیرند. محلول آب نمک با دمای پایین باعث انجماد تدریجی آب درون قالب ها می شود.
6. تابلو برق و سیستم کنترل
   شامل ترموستات دیجیتال، سافت استارتر، اینورتر (درایو) و سیستم ایمنی است که عملکرد کمپرسور، پمپ ها و سیکل سرمایش را پایش و کنترل می کند.
7. پمپ سیرکولاسیون
   برای به گردش درآوردن محلول آب نمک درون حوضچه استفاده می شود تا سرمایش یکنواخت حاصل شود.
8. قالب های یخ
   از جنس استیل یا گالوانیزه ساخته می شوند و در ظرفیت های مختلف (10، 20 و 25 کیلوگرمی) طراحی می شوند. کیفیت و ضخامت قالب در ماندگاری و بهداشت یخ بسیار مؤثر است.
9. تجهیزات جانبی
   شامل پرکن قالب (برای پر کردن هم زمان چندین قالب با آب)، دستگاه چپه کن یخ (برای جداسازی سریع یخ از قالب)، و جرثقیل یا بالابر جهت تخلیه قالب های یخ به بیرون.

یخساز قالبی چگونه کار می کند؟

یخساز قالبی بر پایه ی سیکل تبرید تراکمی بخار و با واسطه ی حوضچه آب شور (Brine Tank) کار می کند. در این روش، کویل های اواپراتور به طور مستقیم با آب داخل قالب ها تماس ندارند، بلکه ابتدا محلول آب نمک را خنک می کنند و این آب شور سرد، گرمای آب داخل قالب ها را جذب کرده و موجب انجماد آن می شود.

پر کردن قالب ها و قرارگیری در حوضچه

قالب های استیل یا گالوانیزه با آب پر می شوند و در رَک های مخصوص داخل وان آب شور قرار می گیرند. غلظت نمک به گونه ای تنظیم می شود که دمای انجماد محلول پایین بیاید (معمولاً در بازه °C16- تا °C18-).

گردش آب شور

یک پمپ سیرکولاسیون، آب شور را به طور مداوم در اطراف قالب ها به جریان می اندازد. این کار باعث می شود تبادل حرارت یکنواخت باشد و یخ از بیرون به سمت مرکز قالب به صورت منظم شکل بگیرد.

عملکرد سیکل تبرید

• کمپرسور بخار مبرد را از اواپراتور مکیده و با افزایش فشار و دما فشرده می کند.
• مبرد داغ وارد کندانسور می شود و با دفع حرارت به هوا (کندانسور هوایی) یا آب (کندانسور آبی) به مایع پرفشار تبدیل می گردد.
• مایع مبرد پس از عبور از شیر انبساط دچار افت فشار و دما شده و وارد اواپراتور غوطه ور در آب شور می شود.
• در اواپراتور، مبرد با جذب حرارت از آب شور تبخیر شده و دوباره به کمپرسور بازمی گردد. این چرخه بارها تکرار می شود تا آب شور به دمای طراحی برسد.

یخ بستن آب درون قالب ها

با کاهش دمای آب شور، حرارت آب داخل قالب ها گرفته می شود. ابتدا لایه بیرونی قالب یخ می زند و سپس جبهه انجماد به سمت داخل حرکت می کند تا قالب کاملاً منجمد شود. بسته به ظرفیت دستگاه و شرایط محیطی، این فرآیند معمولاً 8 تا 12 ساعت طول می کشد.

برداشت قالب یخ

وقتی سیکل انجماد کامل شد:

• قفسه قالب ها توسط جرثقیل از حوضچه خارج می شود.
• قالب ها برای چند ثانیه در آب گرم غوطه ور می شوند تا لایه ی مرزی یخ آزاد گردد.
• قالب ها روی چپه کن یخ برگردانده شده و یخ های قالبی به صورت یکپارچه تخلیه می شوند.

کنترل و ایمنی سیستم

• ترموستات ها و کنترلر دیجیتال برای تنظیم دمای آب شور.
• سنسورهای فشار بالا و پایین (HP/LP) جهت حفاظت از کمپرسور.
• سیستم های ایمنی تابلو برق شامل فیوز، سافت استارتر و آلارم خطا.
• امکان انتخاب کندانسور هوایی یا آبی متناسب با شرایط اقلیمی و راندمان موردنیاز.

مصرف انرژی و بهینه سازی عملکرد یخساز قالبی

یکی از مهم ترین دغدغه های خریداران یخساز قالبی، میزان مصرف برق و آب این دستگاه هاست. بر اساس استانداردهای رایج، هر تن یخ قالبی در مدل های هوایی حدود 100 تا 130 کیلووات ساعت برق و در مدل های آبی با برج خنک کن حدود 85 تا 110 کیلووات ساعت برق نیاز دارد. مصرف آب نیز شامل دو بخش است:

1. آبی که مستقیماً به یخ تبدیل می شود (حدود 1 مترمکعب برای هر تن)
2. آبی که در برج خنک کن تبخیر می گردد (میانگین 0.3 تا 0.5 مترمکعب برای هر تن).

به عنوان مثال، یک یخساز قالبی با ظرفیت 10 تن در هر 12 ساعت، تقریباً 1,000 تا 1,150 کیلووات ساعت برق و حدود 14 مترمکعب آب نیاز خواهد داشت.

برای کاهش این میزان مصرف و بهینه سازی عملکرد دستگاه، چند راهکار کاربردی وجود دارد: نخست انتخاب کندانسور آبی به جای هوایی در مناطق گرم که باعث صرفه جویی 8 تا 15 درصدی در مصرف برق می شود. دوم استفاده از عایق کاری مناسب در وان آب شور، بدنه و لوله ها که نشت حرارتی را کاهش داده و کمپرسور زمان کمتری روشن می ماند. علاوه بر این، بهره گیری از موتورهای راندمان بالا و اینورتر (VFD) روی فن ها و پمپ ها بهینه ترین حالت مصرف انرژی را فراهم می کند.

نکته دیگر در نگهداری یخساز قالبی، شست وشوی منظم کندانسور و کویل ها و کنترل دقیق مبرد و شیر انبساط است. این کار از افت راندمان جلوگیری کرده و عمر دستگاه را افزایش می دهد. در بخش مصرف آب نیز می توان با بازیافت آب ذوبی و مدیریت هوشمند بلودان برج خنک کن تا 20 درصد مصرف آب را کاهش داد.

مشخصات فنی عمومی یخسازهای قالبی

• ظرفیت تولید روزانه: از 600 کیلوگرم تا 60 تن یخ در 24 ساعت (قالب های 10، 20 و 25 کیلوگرمی).
• نوع کمپرسور: رفت وبرگشتی یا اسکرو؛ برندهای متداول Bitzer، Bock، Grasso، Copeland.
• قدرت موتور برودتی: از 5 تا 80 اسب بخار متناسب با ظرفیت دستگاه.
• کندانسور: در دو نوع هوایی (فن دار) یا آبی (با برج خنک کننده).
• سیستم سرمایش: استفاده از مبردهای رایج مانند R404a، R22 یا R507.
• جنس بدنه و قالب ها: استیل ضدزنگ یا گالوانیزه مقاوم در برابر خوردگی و زنگ زدگی.
• کویل آب شور: مسی یا فولادی با پوشش ضدزنگ جهت انتقال حرارت یکنواخت.
• تابلو برق و سیستم کنترل: مجهز به ترموستات دیجیتال، سافت استارتر، درایو و سیستم های ایمنی.
• مصرف برق: سه فاز صنعتی؛ بازه 15 تا 150 کیلووات در ساعت بسته به ظرفیت.
• مصرف آب: حدود 1.2 تا 1.5 لیتر برای هر کیلوگرم یخ تولیدی.
• ابعاد دستگاه: از 3×2 متر برای ظرفیت های کوچک تا 10×6 متر برای ظرفیت های بزرگ.
• وزن دستگاه: بین 2 تا 15 تن بسته به ظرفیت و جنس بدنه.
• لوازم جانبی: پرکن قالب، چپه کن یخ، جرثقیل یا بالابر تخلیه.

نکات مهم در خرید یخساز قالبی

1. انتخاب ظرفیت مناسب

ظرفیت تولید یخ را باید دقیقاً بر اساس نوع صنعت و نیاز روزانه تعیین کنید:

• شیلات و صنایع دریایی: برای حمل و نگهداری ماهی و میگو معمولاً ظرفیت های 10 تا 30 تن در روز انتخاب می شود.
• کارگاه های بتن ریزی: جهت کنترل دمای بتن در هوای گرم، ظرفیت های 5 تا 20 تن در روز متداول است.
• موکب ها و هیئت های مذهبی: در ایام خاص مانند محرم و اربعین، معمولاً دستگاه های 5 تا 10 تن در روز جواب گو هستند.
• کارخانه های یخ و فروش یخ: به دلیل نیاز به تولید انبوه، ظرفیت های 30 تا 60 تن در روز پیشنهاد می شود.

نکته کلیدی: همیشه ظرفیت دستگاه را 10 تا 20 درصد بالاتر از نیاز واقعی انتخاب کنید تا در پیک مصرف دچار کمبود نشوید.

2. معیارهای انتخاب قطعات اصلی

• کمپرسور: قلب دستگاه است؛ برندهای معتبر اروپایی مثل Bitzer یا Bock عمر طولانی تر و راندمان بالاتر دارند.
• کندانسور: در مناطق گرم و خشک بهتر است از کندانسور آبی استفاده کنید (راندمان بالاتر)، در مناطق با محدودیت آب، هوایی گزینه بهتری است.
• بدنه و قالب ها: بدنه استیل ضدزنگ و قالب های ضخیم با پوشش ضدخوردگی باعث می شوند دستگاه در محیط های مرطوب و خورنده عمر بیشتری داشته باشد.
• تابلو برق و سیستم کنترل: وجود PLC یا کنترل دیجیتال پیشرفته امنیت و دقت کار دستگاه را بالا می برد.

3. هشدار درباره خرید دستگاه های ارزان قیمت

• دستگاه های بی کیفیت معمولاً از کمپرسورهای دست دوم یا کندانسورهای غیراستاندارد استفاده می کنند.
• ضخامت پایین ورق ها و جوشکاری غیراصولی باعث کاهش عمر مخزن و خطر نشتی می شود.
• برخی فروشندگان با تبلیغ ظرفیت های غیرواقعی، دستگاهی با راندمان پایین ارائه می دهند که در عمل توان تولید اعلام شده را ندارد.
• عدم وجود خدمات پس از فروش و قطعات یدکی می تواند در آینده هزینه های شما را چند برابر کند.

همیشه قبل از خرید، از فروشنده گواهی استاندارد، ضمانت نامه معتبر و رزومه پروژه های قبلی را درخواست کنید.

مقایسه یخساز قالبی با مدل های دیگر

یخساز قالبی بعنوان حرفه ای ترین مدل یخساز صنعتی به دلیل تولید قالب های بزرگ 20 تا 25 کیلویی بیشتر برای فروش عمده یخ، کارگاه های یخ سازی و پروژه های عمرانی انتخاب می شود. این یخ به دلیل ابعاد بزرگ، دیرتر آب می شود و برای ذخیره سازی طولانی مدت مناسب است.

در مقابل، یخساز پولکی بیشتر در صنایع غذایی و شیلات استفاده می شود؛ چون یخ های نازک و پولکی آن سطح تماس زیادی دارند و به سرعت مواد را خنک می کنند، هرچند دوام کمتری نسبت به یخ قالبی دارند. یخساز حبه ای بیشتر برای کافی شاپ ها و رستوران ها کاربرد دارد و به خاطر ظاهر شفاف و اندازه کوچک، مخصوص نوشیدنی هاست. در نهایت، یخساز پولکی دریایی بیشتر برای کشتی های صیادی و اسکله ها طراحی شده و یخ را مستقیماً از آب دریا تولید می کند.

به طور کلی، اگر هدف شما ذخیره سازی و فروش عمده یخ باشد، یخساز قالبی بهترین گزینه است؛ اما در مواردی که سرعت سرمایش یا ظاهر یخ اهمیت بیشتری دارد، سایر مدل ها کاربردی تر هستند.